موقعیت جغرافیایی و تقسیمات کشوری استان فارس
استان فارس در جنوب غرب واقع و از شمال به استانهای اصفهان و یزد ، از غرب به استانهای بوشهر و کهگیلویه و بویر احمد، از جنوب به استان هرمزگان و از شرق به استان کرمان محدود است. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری استان فارس دارای 29 شهرستان، 102 شهر، 84 بخش، 205 دهستان و 8369 آبادی می باشد. وسعت استان فارس بالغ بر 122 هزارکیلومتر مربع بوده که معادل 5/7 درصد از مساحت کل کشور می باشد و از این جهت در بین استان های کشور پس از استان های سیستان و بلوچستان، کرمان و خراسان جنوبی، در جایگاه چهارم قرار دارد. شهرستان لارستان با وسعتی معادل 14142 کیلومترمربع وسیع ترین و شهرستان رستم با وسعتی معادل 1030 کیلومترمربع ، کم وسعت ترین شهرستان استان محسوب می گردند. شهرستان شیراز که مرکز استان می باشد با وسعتی معادل 6049 کیلومترمربع بعد از لارستان، نیریز، داراب و اقلید در رتبه پنجم قرار دارد.
جمعیت و نیروی انسانی جمعیت استان بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال 1395 حدود 850/4 میلیون بوده که از این تعداد 70 درصد ساکن نقاط شهری و 29 درصد ساکن نقاط روستایی و در حدود یک درصد غیرساکن می¬باشند. در بعد نیروی انسانی بر اساس طرح آمارگیری نیروی کار در بهار سال 1396 نرخ مشارکت اقتصادی در جمعیت 10 ساله و بالاتر استان 4/40 درصد بوده است. حدود 31 درصد شاغلین استان در بخش صنعت، 20 درصد بخش کشاورزی و 49 درصد در بخش خدمات مشغول به فعالیت می باشند. نرخ بیکاری در همین دوره معادل 8/9 درصد بوده که نشان دهنده کاهش بیکاری استان در سال¬های اخیر می¬باشد. تراکم نسبی جمعیت در سال 1395 برابر با 5/39 نفر در هر کیلومتر مربع می باشد، بدین معنی که به طور متوسط در هر کیلومتر مربع 5/39 نفر ساکن هستند که این موضوع استان فارس را در ردیف استانهای کم تراکم قرار می¬دهد.
تولید ناخالص داخلی و محصولات تولیدی استان فارس
تولید ناخالص داخلی استان بر اساس آخرین آمار رسمی منتشر شده در سال 1393 به قیمت جاری معادل 564 هزارمیلیارد ریال بوده و از این مقدار، سهم بخش کشاورزی 23 درصد، صنعت 10 درصد، معدن 2 درصد، تامین آب و برق و گاز طبیعی 12 درصد، ساختمان 5 درصد و خدمات 48 درصد برآورد گردیده است.
محصولات عمده فارس در بخش کشاورزی شامل گندم، ذرت، خرما، جو، انجیر، انار، پنبه، گردو و مرکبات، چغندرقند، گوجه فرنگی و ... می باشد. دربخش صنعت ومعدن شامل صنایع غذائی و داروئی، فلزی، صنایع برق و الکترونیک، صنایع شیمیائی و پتروشیمی, صنایع سلولزی و صنایع چرم و غیره است. معادن فارس شامل مواد معدنی آهک، گچ، سنگهای زینتی، چینی، گرانیت، کرومیت، مس و منگنز و غیره است. صنایع دستی فارس در رشته های خاتمسازی، منبتکاری، بافت گلیم، فرش و ... نیز از شهرت جهانی برخوردار است.
توانمندیها و قابلیتهای بخش کشاورزی
بخش کشاورزی استان فارس نقش اساسی در تولید ، اشتغال و امنیت غذایی کشور داشته است و همچنین سهم عمده ای از تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص می دهد. بطوری که حدود 9 درصد ارزش افزوده بخش کشاورزی کشور (مقام اول) مربوط به استان فارس است و 23 درصد از شاغلین این استان در بخش کشاورزی فعالیت دارند. استان فارس از نظر سطح زیر کشت محصولات سالانه در کشور، در رتبه دوم و در زمینه سطح زیر کشت محصولات دائمی رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. در خصوص تولید محصولات باغی و زراعی نیز استان فارس از جایگاه ویژه ای برخوردار است بطوری که حدود 16 درصد از محصولات باغی کشور دراستان فارس تولید شده و از این نظر رتبه اول را به خود اختصاص داده است و با تولید حدود 9 درصد از محصولات زراعی کشور در جایگاه دوم قرار دارد.
توانمندیها و محورهای توسعه صنعتی و معدنی استان
صنایع گاز و پتروشیمی - وجود منابع غنی گاز در جنوب استان - نزدیکی به بندر عسلویه به عنوان یکی از منابع مهم تامین گاز ، میعانات گازی و مواد اولیه پایین دستی صنایع گاز و پتروشیمی . - وجود شرکت پتروشیمی شیراز ، پالایشگاه شیراز و تعداد زیادی صنایع بزرگ شیمیایی . - عبور 4 خط لوله گاز سراسری از نقاط مختلف استان - وجود شرکتهای طراحی و مهندسی صنایع پتروشیمی ، شرکت ساختمان و نصب صنایع پتروشیمی ، دانشگاه شیراز و دیگر مجموعه ها که امکانات زیادی را از نظر تامین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز فراهم نموده است .
صنایع برق ، الکترونیک و فناوری اطلاعات
- وجود منطقه ویژه اقتصادی شیراز - وجود کارخانجات بزرگ صنایع برق از جمله کارخانجات مخابراتی ایران، صنایع الکترونیک و صنایع قطعات الکترونیک که به آخرین فناوری روز در زمینه ساخت ، مونتاژ و تست قطعات الکترونیکی مجهز می باشند .
صنایع انرژی بر
- وچود ذخایر عظیم گاز در جنوب فارس و پارس جنوبی - وجود منطقه ویژه صنایع انرژی بر در لامرد - وجود منطقه ویژه صنایع انرژی بر با مساحت 9000 هکتار و سرمایه گذاری حدود 30000 میلیارد ریال در نقطه همجواری 3 استان فارس ، هرمزگان و بوشهر و نزدیکی به حوزه گازی پارس جنوبی ، پارس شمالی در خلیج فارس و حوزه های مستقر در خشکی . - مصوبه استقرار واحدهایی از 3 صنعت مهم فولاد ، آلومینیوم و سیمان که هر سه در استراتژی توسعه صنعتی کشور نقش اساسی دارند و همچنین استقرار واحدهای تبدیل گازی در منطقه . - پیش بینی سرمایه گذاری جهت تولید سالانه 10 میلیون تن فولاد ، 10 میلیون تن سیمان ، 2/1 میلیون تن آلومینیوم و 4 میلیون تن آلومینا در منطقه انرژی بر
صنایع کانی غیرفلزی و فرآوری مواد معدنی
- وجود ذخایر غنی سنگهای ساختمانی ، سنگ آهک ، سنگ گچ ، سنگ نمک و خاکهای نسوز . - وجود مواد معدنی ارزشمند و کمیاب در استان نظیر کرومیت، کبالت، مس، سرب، روی و باریت که قابلیت ایجاد صنایع فرآوری را فراهم ساخته است . - وجود کارخانجات سیمان و طرحهای در دست احداث سیمان و همچنین وجود امکانات بالقوه مناسب نظیر معادن سنگ آهک ، رس و گچ و تامین انرژی (گاز) مورد نیاز به صورت آسان و ارزان در استان جهت سرمایه گذاریهای جدید در صنعت سیمان. - رتبه اول سیمان کشور از لحاظ تولید و تعداد کارخانجات فعال
توانمندیهای حوزه تجارت و بازرگانی خارجی استان فارس
وجود حدود 120000 واحد صنفی و 3500 بازرگان فعال و حجم صادرات سالانه نزدیک به 1 میلیارد دلار کالای غیرنفتی گویای گردش چرخه بزرگ اقتصادی در استان است که مسلماً واردات متقابل کالا و فن آوری و سرمایه گذاری خارجی نقش مهمی در پیشبرد توسعه اقتصادی استان خواهد داشت . با توجه به توانمندیهای استان و به منظور تحقق اهداف کمی و کیفی تعیین شده در مسیر توسعه صادرات غیرنفتی نسبت به تأسیس و فعال نمودن تشکلهای صادراتی ذیل اقدام گردیده است. الف : صندوق توسعه صادرات غیرنفتی استان فارس ب : اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف فارس پ : اتحادیه صادرکنندگان کالاهای صنعتی و معدنی فارس ج : اتحادیه صادرکنندگان میوه و تره بار فارس د : اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی فارس ه : اتحادیه صادرکنندگان خشکبار و خرما فارس و : تشکل صادرکنندگان شیرین بیان ایران
قابلیتهای استان در بخش گردشگری، تاریخی و مذهبی
فارس سرزمین پارسیان است که مردم جهان ایران را با این نام می شناسند. استان فارس یکی از پرچاذبهترین مناطق گردشگری و توریستی جهان را تشکیل می دهد . اماکن باستانی نظیر تخت جمشید، پاسارگاد، نقش رستم، نقش رجب، شهر استخر و نقشهای برجسته ای که در دل کوهها و صخره ها کنده شده، ظروف سفالی پر نقش و نگار درتپه های پیش از تاریخ ، آثار معماری بس زیبا و شگرف ، صدها مسجد ، برج و بارو و سایر آثار به دست آمده در کاوشهای علمی ، گواه این مطلب است که فارس یکی از کهن ترین مراکز تمدن بشری می باشد. در استان فارس بالغ بر 2800 اثر ثبت شده تاریخی وجود دارد که آثار تاریخی نظیر تخت جمشید، پاسارگاد، باغ ارم به ثبت جهانی رسیده اند. اماکن زیارتی و بقعات متبرکه نظیر حرم مطهر سید میراحمد بن موسی الکاظم (ع) معروف به شاهچراغ ، حرم سید علا الدین حسین (ع)، علی بن حمزه، سید تاج الدین غریب (ع) و ... باعث شده که شیراز مرکز استان به عنوان سومین شهر مذهبی ایران و جلوه گاه با شکوه خداوندی قلمداد شود. شهر شیراز با برخورداری از مراکز درمانی و متخصصان مجرب در طول چندین دهه در امر سرویس دهی درمانی به کشورهای همجوار فعالیت داشته که این مساله می تواند قابلیت های استان را برای به وجود آوردن یک مرکز درمانی عظیم در منطقه خاورمیانه آشکار سازد.